Geplande wetswijzigingen (1/2): Tijdelijke arbeidsovereenkomsten zijn regelmatig onderwerp van politieke discussie. In hun regeerakkoord zijn de regeringspartijen het eens geworden over omvangrijke wijzigingen hierover.
Op basis hiervan heeft het Duitse ministerie van Arbeid en Sociale Zaken thans een wetsontwerp opgesteld voor de herziening van de wet inzake tijdelijke arbeidsovereenkomsten.
Volgens de huidige planning dient de nieuwe regeling op 01-01-2022 van kracht te worden.
Om de nieuwe regeling te kunnen indelen, dient eerst de huidige juridische situatie in dit artikel te worden beschreven en vervolgens de beoogde nieuwe regeling in het volgende artikel.
Het tijdelijke karakter van arbeidsovereenkomsten wordt geregeld door de Duitse wet Teilzeit- und Befristungsgesetz (TzBfG).
Een arbeidsovereenkomst kan of met of zonder objectieve rechtvaardiging (objectieve reden) voor bepaalde tijd worden aangegaan.
In de praktijk komen tijdelijke arbeidsovereenkomsten zonder objectieve reden voor de beperking van de duur van een arbeidsovereenkomst het meest voor.
De duur van een arbeidsovereenkomst mag, zonder dat dit een objectieve reden behoeft, worden beperkt tot maximaal twee jaar. Binnen deze twee jaar mag de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd maximaal drie keer worden verlengd.
Voorbeeld:
Een arbeidsovereenkomst wordt voor een periode van 6 maanden aangegaan. De arbeidsovereenkomst mag dan nog drie keer met telkens 6 maanden worden verlengd, tot een totale looptijd van 24 maanden.
Hiervan kan in cao’s worden afgeweken.
Het is niet meer toegestaan om een tijdelijke arbeidsovereenkomst zonder objectieve reden te sluiten, indien met dezelfde werkgever reeds eerder een arbeidsovereenkomst voor bepaalde of onbepaalde tijd heeft bestaan.
Gedurende de eerste vier jaar na de oprichting van een bedrijf is het sluiten van een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd zonder dat een objectieve reden de beperking van de duur rechtvaardigt, voor de duur van vier jaar toegestaan. Binnen deze totale duur van vier jaar is het meermaals verlengen van de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd toegestaan. Dit geldt niet voor bedrijven die nieuw worden opgericht in het kader van de juridische herstructurering van ondernemingen en concerns.
Het sluiten van een tijdelijke arbeidsovereenkomst zonder dat een objectieve reden de beperking van de duur rechtvaardigt, is voor de duur van vijf jaar toegestaan, als de werknemer bij aanvang van het tijdelijke dienstverband 52 jaar of ouder is en direct voor aanvang van het tijdelijke dienstverband minimaal vier maanden werkloos is geweest in de zin van de sociale wetgeving, hij een kortlopende uitkering (Transferkurzarbeitergeld) heeft ontvangen of als hij heeft deelgenomen aan met overheidssteun gefinancierde werkgelegenheidsmaatregelen (conform SGB II of III). Het is mogelijk de arbeidsovereenkomst meermaals te verlengen, tot een maximumduur van vijf jaar.
Ten aanzien van het aangaan van een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd met objectieve reden die de beperking van de duur van een arbeidsovereenkomst rechtvaardigt, geldt het volgende:
Een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd is toegestaan, indien dit door een objectieve reden is gerechtvaardigd. Van een objectieve reden is met name sprake als:
- de behoefte van het bedrijf aan de arbeidsprestatie slechts tijdelijk is,
- de overeenkomst voor bepaalde tijd volgt op een opleiding of studie en dient om de werknemer makkelijker te laten doorstromen naar een aansluitend dienstverband;
- de werknemer in dienst is genomen om een andere werknemer te vervangen,
- de bijzondere aard van de werkzaamheden een overeenkomst voor bepaalde tijd rechtvaardigt,
- de werknemer een bepaalde tijd op proef komt werken,
- er redenen zijn de duur te beperken die in de persoon van de werknemer gelegen zijn,
- de werknemer wordt betaald uit een budget dat, financieel-rechtelijk gezien, bestemd is voor een tijdelijke aanstelling en hij in het kader daarvan werkzaam is, dan wel
- het tijdelijke dienstverband is gebaseerd op een gerechtelijke schikking.
De vorenstaande wettelijke opsomming is niet uitputtend. Er zijn andere redenen denkbaar om de duur van de arbeidsovereenkomst te beperken, bijvoorbeeld de uitdrukkelijke wens van een werknemer; daaraan worden echter strenge eisen gesteld.
Ten behoeve van de rechtsgeldigheid, dient schriftelijk (met persoonlijke ondertekening) te worden vastgelegd dat het arbeidscontract voor bepaalde tijd wordt gesloten. De arbeidsovereenkomst moet voor aanvang van het dienstverband door beide partijen zijn ondertekend.
Ook tijdelijke verlengingen moeten schriftelijk en altijd voor het einde van de looptijd van de huidige arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd plaatsvinden.
